جرثقیل از اصلی ترین وسایل جابجایی درون کارخانه و کارگاه است که استفاده از آن در صنایع سنگین و نیمه سنگین اجتناب ناپذیر است. این سیستم به‌واسطه طراحی منحصربه‌فرد خود، امکان جابجایی بارهای سنگین را در مسیرهای افقی و عمودی فراهم میکند. طراحی و ساخت وینچ سقفی از حوزه های کاربردی است که نیازمند دانش، مهارت و تجربه کافی در امر جابجایی مواد است. به همین دلیل این مساله بسیار حائز اهمیت است که خطا در عملکرد جرثقیل باعث ایجاد حوادث ناگوار و خسارات جانی و مالی جبران ناپذیری خواهد بود. در این مقاله سعی شده است تا مراحل ساخت اصولی و مهندسی شده جرثقیل را به اختصار توضیح داده شود، تا با رعایت اصول و استانداردها، محیطی امن برای کار ایجاد کنیم و بهترین گزینه را در انتخاب مشاوران و کارشناسان جرثقیل را داشته باشید.
در ادامه، فرآیند کامل طراحی، ساخت، مونتاژ، نصب و راه‌اندازی جرثقیل سقفی را بررسی می‌کنیم.
۱. انواع جرثقیل سقفی
جرثقیل‌های سقفی بسته به نوع کاربری و ظرفیت، در چند مدل طراحی و تولید می‌شوند:
۱.۱. جرثقیل سقفی تک پل
مناسب برای ظرفیت‌های پایین و دهانه‌های کوچک
استفاده در محیط‌های محدود و کارگاه‌های صنعتی کوچک
۱.۲. جرثقیل سقفی دو پل
دارای استحکام بالاتر و مناسب برای ظرفیت‌های سنگین‌تر
قابلیت جابجایی بارهای بزرگ و پرحجم
۱.۳. جرثقیل آویز
نصب روی تیرهای سقف بدون نیاز به ستون یا ریل جداگانه
مناسب برای سوله‌ها و کارخانه‌هایی که فضای نصب محدود دارند
۱.۴. جرثقیل دروازه‌ای و نیمه‌دروازه‌ای
قابل‌نصب در فضاهای باز مانند محوطه‌های صنعتی
عدم نیاز به سازه سقفی برای حرکت جرثقیل
۲. طراحی و محاسبات مهندسی جرثقیل سقفی
در این مرحله، پارامترهای فنی جرثقیل مشخص می‌شود که شامل:
- ظرفیت باربرداری: از ۱ تا ۱۰۰ تن یا بیشتر
- دهانه (Span): فاصله بین دو ریل حرکت جرثقیل
- ارتفاع بالابری: مقدار حرکتی که قلاب می‌تواند بالا و پایین برود
- سرعت حرکت: شامل سرعت بالابری، حرکت طولی و عرضی
- سیستم کنترل: شامل کنترل پنلی، ریموت کنترل یا اتوماسیون صنعتی
محاسبات مهندسی باید مطابق استانداردهای FEM، DIN، CMAA و سایر استانداردهای بین‌المللی انجام شود تا ایمنی و عملکرد جرثقیل تضمین گردد.
۳. انتخاب و تهیه مواد اولیه ساخت جرثقیل سقفی
برای ساخت جرثقیل سقفی، متریال باکیفیت و استاندارد موردنیاز است که شامل:
- تیرآهن‌های صنعتی (IPE یا Box Beam): برای ساخت پل اصلی و فرعی
- ورق فولادی ضدسایش: جهت ساخت سازه‌های مکانیکی
- سیم‌بکسل و قلاب‌های صنعتی: برای انتقال نیرو و جابجایی بار
- موتورها و گیربکس‌های استاندارد: از برندهای معتبر مانند DEMAG، ABUS، SWF، KONE
- تجهیزات برقی و کنترلی: مانند تابلو برق، ریموت کنترل، اینورتر و کلیدهای حفاظتی
راهنمای تخصصی تجهیزات و برندهای جرثقیل سقفی
جرثقیل سقفی یک سیستم مکانیزه برای جابجایی بارهای سنگین در محیط‌های صنعتی است. انتخاب قطعات مناسب و برندهای معتبر در ساخت این سیستم تأثیر مستقیمی بر کارایی، ایمنی و دوام آن دارد. در خرید قطعات جرثقیل به موارد زیر دقت کنید:
✔ ظرفیت بار و میزان استفاده از جرثقیل (سبک، متوسط، سنگین)
✔ استانداردهای ایمنی مانند FEM، DIN و CMAA
✔ قابلیت تعمیر و تأمین قطعات یدکی برند انتخابی
✔ کیفیت متریال و دوام قطعات مکانیکی و برقی
در این ادامه، به بررسی اجزای اصلی جرثقیل سقفی و برندهای برتر در هر حوزه می‌پردازیم.
قطعات اصلی جرثقیل سقفی و برندهای برتر
- وینچ و بالابر برقی (Hoist)
وینچ وظیفه بلند کردن و پایین آوردن بار را بر عهده دارد و شامل موتور، گیربکس، درام سیم‌بکسل، قلاب و سیستم ترمز است.
✅ برندهای برتر وینچ برقی:
DEMAG (دماگ آلمان) – کیفیت بالا، دقت در حرکت و ایمنی فوق‌العاده
KONECRANES (کونه کرین فنلاند) – فناوری پیشرفته و دوام بالا
ABUS (آبوس آلمان) – مناسب برای بارهای متوسط و سنگین
STAHL (استاهل آلمان) – طراحی مقاوم برای محیط‌های صنعتی سخت
SWF Krantechnik (آلمان) – بالابرهای صنعتی با قابلیت شخصی‌سازی
🔹 نکات مهم در انتخاب وینچ:
تناسب ظرفیت با وزن بار (مثلاً ۵ تن، ۱۰ تن و …)
مجهز به ترمز مغناطیسی برای ایمنی بیشتر
نوع سیم‌بکسل یا زنجیر (سیم‌بکسل برای ظرفیت‌های بالا مناسب‌تر است)
- الکتروموتور و گیربکس جرثقیل
جرثقیل سقفی برای حرکت طولی، عرضی و بالابری به موتورهای قدرتمند و گیربکس‌های دقیق نیاز دارد.
✅ برندهای برتر:
SEW Eurodrive (آلمان) – موتورهای کم‌مصرف و پربازده
NORD Drivesystems (آلمان) – گیربکس‌های مقاوم و صنعتی
BONFIGLIOLI (ایتالیا) – موتورهای سبک و کم‌مصرف
ABB (سوئیس) – الکتروموتورهای صنعتی پرقدرت
🔹 ویژگی‌های کلیدی:
توان و سرعت مناسب با ظرفیت جرثقیل
سیستم خنک‌کننده برای کار در شرایط صنعتی سخت
راندمان بالا و کاهش اتلاف انرژی
- سیستم کنترل (ریموت و اینورتر)
کنترل جرثقیل سقفی به دو روش انجام می‌شود:
- کنترل سیمی (جوی استیک صنعتی)
- کنترل بی‌سیم (ریموت کنترل)
✅ برندهای برتر:
HBC Radiomatic (آلمان) – ریموت‌های صنعتی با امنیت بالا
TELECRANE / SAGA (تایوان) – گزینه اقتصادی با عملکرد خوب
PANELTAK (ترکیه) – کنترلرهای مقاوم و استاندارد
Schneider Electric (فرانسه) – سیستم‌های کنترلی هوشمند
🔹 نکات انتخاب:
فرکانس پایدار و عدم تداخل سیگنال
وجود کلید اضطراری (Emergency Stop)
طراحی ارگونومیک و مقاوم در برابر گردوغبار و ضربه
- ریل و چرخ‌های حرکتی
جرثقیل سقفی روی ریل‌های استاندارد حرکت میکند و چرخ‌های آن در معرض سایش شدید قرار دارند.
✅ برندهای برتر:
GANTREX (بلژیک) – ریل‌های فولادی مقاوم
VAHLE (آلمان) – سیستم‌های انتقال جریان برای جرثقیل
GANTRAIL (انگلستان) – استانداردهای ضدسایش و مقاوم
🔹 نکات انتخاب:
نوع ریل: A45، A65 یا A75 بسته به ظرفیت جرثقیل
جنس چرخ‌ها: فولادی یا چدنی با روکش مقاوم در برابر سایش
بلبرینگ‌های باکیفیت برای حرکت روان و بی‌صدا
- تابلو برق و سیستم حفاظتی
تابلو برق وظیفه کنترل و تأمین برق موردنیاز تجهیزات را بر عهده دارد.
✅ برندهای برتر:
Siemens (زیمنس آلمان) – تجهیزات کنترلی پیشرفته
Schneider Electric (فرانسه) – قطعات حفاظتی استاندارد
ABB (سوئیس) – تجهیزات برق صنعتی با دوام بالا
🔹 نکات انتخاب:
وجود مدارهای حفاظتی در برابر اضافه‌بار و نوسانات برقی
استفاده از اینورتر (Inverter) برای کنترل سرعت و کاهش مصرف انرژی
دارای نشانگرهای LED برای نمایش وضعیت عملکرد
- سیستم ترمز و محدودکننده‌های حرکتی
سیستم‌های ترمز و ایمنی نقش مهمی در جلوگیری از سقوط بار و تصادفات صنعتی دارند.
✅ برندهای برتر:
SIBRE (آلمان) – ترمزهای دیسکی و درام با عملکرد دقیق
ThyssenKrupp (آلمان) – ترمزهای صنعتی با کیفیت بالا
EMG Automation (آلمان) – سیستم‌های کنترلی ایمن
🔹 ویژگی‌های مهم
ترمزهای مغناطیسی یا هیدرولیکی برای توقف سریع و ایمن
محدودکننده‌های حرکتی برای جلوگیری از برخورد و تصادف
سنسورهای ایمنی برای تشخیص اضافه‌بار و کاهش خطرات
۴. مراحل ساخت جرثقیل
۴.۱. برشکاری و جوشکاری
برش پروفیل‌های فلزی با استفاده از برش CNC یا برش پلاسما
جوشکاری قطعات فلزی با روش‌های MIG، MAG، TIG
تست جوشکاری برای اطمینان از کیفیت اتصالات
۴.۲. ماشین‌کاری و مونتاژ قطعات مکانیکی
ماشین‌کاری شافت‌ها، پولی‌ها و درام سیم‌بکسل
مونتاژ چرخ‌های ترولی و سیستم‌های گیربکس و یاتاقان
۴.۳. رنگ‌آمیزی و پوشش محافظ
سندبلاست سطح فلزات برای از بین بردن زنگ‌زدگی
استفاده از رنگ صنعتی مقاوم در برابر خوردگی و رطوبت
۴.۴. مونتاژ قطعات الکتریکی
نصب الکتروموتورها و اینورترهای تنظیم سرعت
سیم‌کشی و نصب تابلو برق، کلیدهای ایمنی و سنسورها
۵. تست و کنترل کیفیت جرثقیل سقفی
پس از ساخت، جرثقیل باید تحت تست‌های مختلف قرار بگیرد:
تست عملکرد مکانیکی: بررسی حرکت پل، ترولی و وینچ
تست بارگذاری: اعمال بار تست (۱۲۵٪ ظرفیت نامی) برای اطمینان از ایمنی
تست سیستم‌های ایمنی: بررسی عملکرد محدودکننده‌ها، ترمزها و کلیدهای اضطراری
۶. حمل و نصب در محل پروژه
۶.۱. حمل و نقل
بارگیری قطعات جرثقیل با تریلی‌های سنگین
استفاده از جرثقیل متحرک برای تخلیه و نصب در سایت
۶.۲. نصب و تنظیمات نهایی
نصب ریل‌ها روی سازه کارخانه
تنظیم درایوهای الکتریکی و تست حرکتی
آموزش اپراتور برای بهره‌برداری صحیح از جرثقیل
۷. نگهداری و تعمیرات جرثقیل سقفی
- جهت افزایش طول عمر و عملکرد بهینه، سرویس‌های دوره‌ای شامل:
- روغن‌کاری و گریس‌کاری گیربکس و یاتاقان‌ها
- بررسی سیم‌بکسل، قرقره و قلاب جرثقیل
- بازرسی عملکرد الکتروموتور و اینورترها
- چک کردن اتصالات برقی و سیستم‌های کنترلی
ساخت جرثقیل سقفی یک فرآیند دقیق و مهندسی است که نیاز به طراحی اصولی، استفاده از متریال باکیفیت و اجرای استانداردهای ایمنی دارد. با رعایت اصول طراحی و نگهداری مناسب، این تجهیزات میتوانند سال‌ها در صنایع مختلف به‌طور ایمن و مؤثر فعالیت کنند.
راهنمای انتخاب جرثقیل سقفی مناسب برای سوله
برای ساخت جرثقیل سقفی سوله باید مشخصات جرثقیل خوب را داشته باشد.
سازگاری : از آنجا که این جرثقیل ها، بر روی سقف کارخانه نصب می شوند که می توانند به راحتی با شرایط و نیاز متقاضی اصلاح شوند دارای انعطاف پذیری بالایی هستند و خواسته کاربر را تا جایی که امکان داشته باشد فراهم می سازد.
قابلیت تنظیم : جرثقیل های سقفی میتوانند با استفاده از قلاب و طراحی سازه های فلزی و ابزارهای خاص بصورت سفارشی ساخته شوند.
ارگونومی : با استفاده از جرثقیل های سقفی نیاز به حضور اپراتور در محل کاهش می یابد که باعث خستگی کمتر می شود و خطر آسیب را به حداقل می رساند .جرثقیل های سقفی، بدون وجود موانع، کالا ها را در در امتداد راهرو به جلو یا عقب حرکت می دهند.
کنترل بار : کنترل از راه دور رادیویی و کلیدفرمان های آویزی دکمه فشاری، امکان مشاهده بهتر و تسلط بیشتر برای کاربر جرثقیل را فراهم می کند که باعث می شود خطر مرتبط با حمل بار با میزان بیشتر ظرفیت جرثقیل سقفی، از اپراتور دور شود .
هزینه های تعمیر و نگهداری پایین : جرثقیل های سقفی با در نظر گرفتن انواع مختلف ظرفیت، درجه بندی (سفارشی) و آخرین فناوری ها استفاده می شوند که باعث شده به تعمیر و نگهداری کمتری در مقایسه با سایر دستگاه های بالابر نیاز داشته باشند.
موقعیت یابی : سیستم های خودکار بسیار حساس با دقت یک هزارم سرعت مکان دقیق را نشان می دهند.
هزینه های نیروی کار را کاهش می دهد : یک جرثقیل سقفی به تنهایی می تواند جایگزین چندین لیفتراک شود و یک محیط کاری بزرگ را پوشش دهد .
کاهش خسارت محصول : با استفاده از جرثقیل در یک خط مستقیم بدون موانع خارجی و وجود سرعت های مختلف در حین حرکت محصول ، محصولات را به آرامی کنترل میکند و آسیب آنها را به حداقل رسانیده است .
ایمنی : از آنجا که آنها روی سقف و در یک منطقه خاص کار می کنند ، جرثقیل های سقفی با ترافیک لیفتراک مواجه نمی شوند و در هنگام وارد شدن بارها به سالن ، دیوارها ، ماشین آلات یا سایر موانع، صدای آژیر خطر به صدا در می آید.
مشاوره و ارزیابی شرایط کاری جرثقیل سقفی
ابتدا مشتریانی که جهت ساخت جرثقیل به شرکت وزنه پل فلز مراجعه می کنند می توانند اطلاعات کامل از مراحل و هزینه های ساخت را به همراه رزومه و کاتالوگ های شرکت از واحد مشاوره دریافت کنند. این واحد، اطلاعات دریافتی از مشتریان مانند تناژ جرثقیل، ارتفاع، دهانه سالن و طول مسیر را توسط نرم افزار طراحی جرثقیل سقفی بررسی می کند و تیم ارزیابی را به محل نصب ارسال می کند تا با بررسی شرایط محیطی سالن، نوع گروه کاری و جرثقیل مناسب را به فراخور محیط و کارکرد مشخص کنند. برای مثال طراحی جرثقیل سقفی دو پل ، طراحی جرثقیل سقفی تک پل، قیمت طراحی ساخت جرثقیل سقفی، طراحی محاسبه و تهیه نقشه جرثقیل سقفی و دروازه‌ای تک پل و جفت پل، طراحی و مهندسی اجزای انواع جرثقیل سقفی و دروازه ای، اطلاع از استانداردهای طراحی و ساخت جرثقیل سازی، محاسبه تیر جرثقیل سقفی، طراحی تیر جرثقیل سقفی، و نیز پاسخ به تمامی سوالات شما درباره مراحل ساخت جرثقیل سقفی می توانید و نصب جرثقیل سقفی با مهندسین مشاور جرثقیل سازی وزنه پل فلز ارتباط بگیرید.
طراحی و مهندسی جرثقیل سقفی
اطلاعات دریافتی از مشتری به همراه گروه کاری جرثقیل و گزارش تیم ارزیابی از بازدید اولیه محل نصب جرثقیل، در اختیار واحد طراحی و محاسبات جرثقیل قرار می گیرد تا نقشه ساخت جرثقیل تهیه و تنظیم گردد. طراحی بر اساس استاندارد FEM اروپا و CMAA آمریکا، با رعایت اصول علمی انجام می گیرد.
استاندارد ساخت جرثقیل سقفی
همچنین واحد طراحی و محاسبات موظف است زمان دقیق انجام پروژه را محاسبه کند. بدین منظور با هماهنگی کارفرما، گانت چارت پروژه را بر اساس زمان ساخت و نصب جرثقیل تهیه و تنظیم می کند.
برشکاری و ساخت قطعات جرثقیل سقفی
در این مرحله قطعات فلزی جرثقیل طبق نقشه های واحد فنی و مهندسی، از ورق های آهن ساخته می شوند. برای این کار لازم است ورق های آهنی در اندازه و ابعاد دقیق بریده شوند. برش ورق های آهنی در صنایع به دو روش انجام می گیرد:
برش سرد: ورق های با ضخامت کم (بین 10-2 میلی متر) را به روش سرد برش می دهند. برش سرد برشی است که در آن از وسایلی چون اره، قیچی آهن بر و یا گیوتین استفاده می شود.
برش گرم: برش ورق های با ضخامت 15 میلی متر و بالاتر با برش گرم انجام می گیرد. برش گرم در بریدن اشکال هندسی بسیار کارآمد است. ابزار های برش گرم بسته به دقت و ظرافت برش متفاوت اند. از مهم ترین آن ها می توان به دستگاه فرز، ماشین CNC و لیزر اشاره کرد.
این برش ها منتهی به تولید اجزای پل مانند بال بالا و بال پایین و جان بالا و جان پایین، کلگی و چرخ ها، راهبر طولی، کالسکه، راهروی کالسکه و کابین می شود که لازم است در مرحله ی بعد به یکدیگر جوش داده شوند.
مونتاژ قطعات و جوشکاری جرثقیل سقفی
در این مرحله، قطعات برش داده شده در فیکسچرهای مخصوص طبق نقشه به یکدیگر جوش داده شده و مونتاژ می شوند. پل، راهبر و کالسکه از اصلی ترین اجزای جرثقیل است که با ساخت آن سازه ی اصلی جرثقیل بنا می شود. بعد از ساخت پل و راهبر اجزا و متعلقات جرثقیل مانند راهرو، کابین و خطوط برق رسان توسط این واحد روی سازه جوش و مونتاژ می شود. جوشکاری ها عموما از نوع MIG & SAW توسط دستگاه های جوشکاری CO2 با ترکیب گازی (CO2+ARG) و یا جوشکاری دستی، توسط جوشکاران با مدرک تخصصی و دارای گواهینامه معتبر براساس استانداردهای جوشکاری مشخص انجام می شود.
استانداردهای جوشکاری جرثقیل سقفی
پس از انجام جوشکاری، کیفیت جوش باید مورد ارزیابی قرار گیرد. ابتدا سازه جوشکاری شده با تست VT (بازرسی چشمی) مورد ارزیابی قرار می گیرد. در این تست اگر جوش از لحاظ ظاهری دارای حفره و یا شکستگی باشد ترمیم می شود. سپس بنا به درخواست کارفرما یکی از تست های اولتراسونیک (Ut)، مایعات نافذ (Pt) و یا رادیوگرافی محل جوش (Rt) انجام می شود تا کیفیت جوش تایید شود.
سند بلاست جرثقیل سقفی
قبل از رنگ کاری باید سطح فلز از مواد زائد مانند زنگ زدگی، پلیسه، گرد و غبار و چربی پاک شود. برای این کار سطح فلزات تینر شویی و برس کاری می شود. بنا به در خواست کارفرما سطح فلزات را قبل از رنگ کاری با روش های سند بلاست، شات بلاست و ساچمه زنی صیقل می دهند.
هدف از این عملیات افزایش مقاومت سطح فلز در برابر رطوبت است. رنگ آمیزی سازه جرثقیل ها در سالن و فضای مخصوص از پیش تعیین شده با رعایت اصول و استاندارد های SA 1 و SA1/2 و با رعایت رطوبت نسبی هوا، دمای محیط و دمای سطح فلز در سه لایه با ضخامت تعیین شده پاشیده می شود.
مرحله نصب و راه اندازی جرثقیل سقفی
عملیات نصب و راه اندازی جرثقیل در شرکت وزنه پل فلز توسط مهندسین مجرب و با تجربه و با استفاده از ابزارهای تخصصی مانند جرثقیل موبایل و زنجیر و تسمه های باربردار زنجیری دستی انجام می گیرد. از مهم ترین خصوصیات این گروه، تسلط بر بخش های مختلف جرثقیل اعم از بخش های الکتریکی و مکانیکی با قابلیت کار در ارتفاع است. قطعات و اجزای جرثقیل در حین نصب توسط کارشناسان بررسی شده تا با نقشه های واحد طراحی و محاسبات، مطابقت کامل داشته باشد. پس از نصب نیز جرثقیل با حداکثر بار مجاز تست استاتیک و داینامیک می شود و پس از تایید، دستورالعمل ها، چک لیست های مربوط به تعمیرات نگهداری و بازرسی دوره ای به همراه دستورالعمل استفاده صحیح و راهنمای اپراتور و تجهیزات جانبی آن به بهره برداران تحویل داده می شود.
نصب جرثقیل سقفی
مرحله خط برق رسان جرثقیل سقفی
نقشه های برق جرثقیل با استفاده از نرم افزار های موجود و منطبق با استاندارد IEC و سری استانداردهای EN60034 و تیم مهندسی برق، شروع به آماده سازی تابلو جهت ارسال به پروژه می کنند. استفاده از فریم مناسب تابلو برق، سیستم امرجنسی جهت توقف اضطراری جرثقیل، اینورتر جهت حرکت نرم، تنش زدایی و تغییر سرعت و استفاده از کنتاکتورهای برند و با کیفیت از مهم ترین نکاتی است که در تهیه ی تابلو برق توسط شرکت وزنه پل فلز رعایت می شود.
اینورتر علاوه بر افزودن قابلیت حرکت دو سرعته در موتورهای تک سرعته، تنش های اضافی به بار و سازه را با حرکت نرم کاهش می دهد. این امکان سبب می شود تا در شتاب گیری و ترمزگیری جرثقیل، حرکات پاندولی بار به طور کامل حذف شود.
در هنگام نصب نیز مهندسی برق نقش بسزایی خواهند داشت. برق رسانی موتور های جرثقیل به وسیله شینه های بسته و باز و یا قرقره های حمل کابل، نصب ریموت کنترل، کلید فرمان و یا جوی استیک، نصب تابلو برق پل، تجهیز کابین جرثقیل، نصب لیمیت سوئیچ ها در همه جهات حرکت جرثقیل، نصب سیستم های هشدار و سیستم های ضدبرخورد و … توسط مهندسین مجرب و با تجربه شرکت وزنه پل فلز انجام می گیرد.
مشاوران جرثقیل سازی وزنه پل فلز
شرکت وزنه پل فلز مفتخر است که در تمام پروژه های ساخت و نصب جرثقیل موفق به اخذ گواهی حسن انجام کار از کارفرمایان شده است. برای مشاوره و قیمت دهی ساخت جرثقیل سقفی با ما تماس بگیرید.
حسن انجام پروه های ساخت جرثقیل سقفی
- 021-46063707-8
- تهران-کیلومتر 19جاده مخصوص کرج به سمت تهران-ساختمان ایرانیان-طبقه 2-واحد205
- 8:00AM – 5:00PM
info@vaznehpolfelez.com